Tin học 10 – Bài 13
Bổ sung các đối tượng đồ họa – Hình khối, màu sắc và ghép hình sáng tạo
Từ miếng dưa hấu, logo, hình cây đến chùm bóng bay – tất cả đều được tạo nên từ các đối tượng đồ họa, lớp (layer), màu tô, màu viền và các phép ghép hình.
🎨
Tình huống mở đầu: Quan sát hình
miếng dưa hấu trong SGK: phần vỏ, phần
ruột, hạt dưa… Nếu đảo lớp (layer) của hạt xuống dưới, điều gì xảy ra?
Đối tượng đồ họa
Lớp (layer)
Hình khối – màu sắc
Ghép hình (Union, Subtract, Intersect)
1. Khởi động: Miếng dưa hấu & khái niệm lớp (layer)
Nhận diện đối tượng
▶
Nhiệm vụ: Quan sát hình miếng dưa hấu (Hình 13.1 SGK) và hoàn thành bảng sau:
| Đối tượng | Mô tả | Lớp |
|---|---|---|
| Hình tam giác đỏ | Phần thịt dưa | Lớp trên (trên nền trắng) |
| Hình cung màu xanh | Vỏ dưa | Lớp giữa |
| Các chấm đen | Hạt dưa | Lớp trên tam giác |
| Nền trắng | Nền ảnh | Lớp dưới cùng |
Câu hỏi gợi ý: Nếu lớp hạt dưa bị kéo xuống dưới lớp thịt dưa thì
hạt còn nhìn thấy không? Từ đó kết luận: thứ tự lớp rất quan trọng khi thiết kế.
2. Các đối tượng hình khối cơ bản
Hình thành kiến thức
▶
2.1. Các loại hình khối thường dùng
Các phần mềm đồ họa (Inkscape, phần mềm trong SGK,…) thường có:
- Hình tròn, hình ellipse.
- Hình chữ nhật, hình chữ nhật bo góc.
- Đa giác (tam giác, ngũ giác,…).
- Hình sao, hình 3D, hình cây, quả cầu,…
Lưu ý thao tác: Giữ phím Shift khi vẽ để tạo
hình tròn đều hoặc hình vuông đều.
2.2. Bài tập nhỏ
Hãy tạo 3 hình trên phần mềm đồ họa:
- 1 hình tròn: màu đỏ, không viền, bán kính khoảng 40px.
- 1 hình chữ nhật bo góc: bo góc 20px, nền xanh nhạt, viền đen 2px.
- 1 hình sao 5 cánh: nền vàng, viền nâu, xoay 15°.
Kết quả mong đợi: HS gửi ảnh chụp màn hình hoặc file sản phẩm
cho GV (qua nhóm lớp).
3. Màu tô – màu viền – độ trong suốt
Thuộc tính đối tượng
▶
3.1. Các thuộc tính cơ bản:
- Màu tô (Fill): màu bên trong hình.
- Màu viền (Stroke): màu đường bao quanh hình.
- Độ dày viền: độ “mỏng – dày” của stroke.
- Độ trong suốt (Opacity): cho phép nhìn thấy lớp dưới.
- Mã màu (Hex, RGB,…): ví dụ #FFCC00.
3.2. Bài tập: bảng thuộc tính cho 1 hình chữ nhật
| Thuộc tính | Giá trị HS chọn | Giải thích |
|---|---|---|
| Màu tô | #FFCC00 | Màu vàng cho nổi bật |
| Độ trong suốt | 80% | Nhìn mềm hơn, thấy nền dưới |
| Màu viền | #000000 | Đường bao rõ ràng |
| Độ dày viền | 3px | Cân đối so với kích thước hình |
Nhiệm vụ: Chọn bất kỳ hình nào em đã vẽ, thử thay đổi các
thuộc tính trên → ghi lại bảng thuộc tính riêng của mình.
4. Các phép ghép đối tượng: Union – Subtract – Intersect
Tạo hình mới
▶
4.1. Ý nghĩa các phép ghép
- Union: Ghép các hình chồng nhau thành một hình duy nhất (dùng để tạo cánh hoa, tán cây,…).
- Subtract: Lấy phần còn lại của hình thứ nhất sau khi trừ đi vùng giao nhau với hình thứ hai (tạo hình mặt trăng).
- Intersect: Lấy phần giao giữa các hình (tạo hình thoi, lá,…).
4.2. Bài tập minh họa
- Union: 2 hình tròn ghép lại thành 1 cánh hoa.
- Subtract: 2 hình tròn tạo thành hình mặt trăng.
- Intersect: 2 ellipse giao nhau tạo thành hình thoi.
Gợi ý: Hãy thử thay đổi vị trí chồng lên nhau của 2 hình
trước khi thực hiện phép ghép, em sẽ được nhiều hình thú vị khác nhau.
5. Luyện tập: Vẽ logo, hình cây, hình cầu
Thực hành
▶
Nhiệm vụ 1 – Vẽ logo (Hình 13.8):
- Dùng các hình tròn, hình chữ nhật, có thể kết hợp Union/Subtract.
- Tô màu theo gợi ý SGK, bố cục cân đối, có viền rõ.
Nhiệm vụ 2 – Vẽ hình cây (Hình 13.10):
- Thân cây: hình chữ nhật dọc màu nâu #8B4513.
- Tán cây: 3 hình tròn ghép Union, màu xanh #22AA33.
- Các hình ghép thành một đối tượng duy nhất.
Nhiệm vụ 3 – Vẽ hình cầu (Hình 13.12):
- Tạo 1 hình tròn làm thân cầu.
- Thêm 1 ellipse bán trong suốt (Opacity ~ 40%) làm vệt sáng.
- Có thể thêm bóng đổ để tạo cảm giác 3D.
Tiêu chí đánh giá: Đúng hình dạng, màu sắc hài hòa, bố cục rõ ràng,
biết sử dụng lớp (layer) và các phép ghép khi cần.
6. Vận dụng: Sao, bông hoa và chùm bóng bay
Sáng tạo
▶
Nhiệm vụ 1 – Ngôi sao biến dạng:
- Vẽ 3 ngôi sao với Rounded lần lượt là 0%, 30%, 60%.
- Ghi nhận xét: “Rounded càng lớn → cánh sao càng cong/mềm”.
Nhiệm vụ 2 – Bông hoa (Hình 13.14):
- Tâm hoa: hình tròn màu vàng.
- Cánh hoa: 6–8 hình sao, Rounded ≈ 40%, xếp quanh tâm.
- Chọn màu hài hòa, có thể dùng Union để ghép các cánh.
Nhiệm vụ 3 – Chùm bóng bay (Hình 13.16):
- Vẽ 3–5 quả bóng bằng ellipse, thêm highlight bán trong suốt.
- Sợi dây: đường cong mảnh màu đen hoặc xám.
- Sắp xếp lớp: bóng phía trước – bóng phía sau để tạo chiều sâu.
Hãy tưởng tượng sản phẩm của em được in thành poster treo lớp –
em sẽ phối màu và bố cục thế nào để bắt mắt nhất?
7. Quiz nhanh: Em hiểu gì về đối tượng đồ họa?
Tự đánh giá
★
1. “Layer” trong bản vẽ đồ họa có ý nghĩa là gì?
2. Phép ghép nào dùng để tạo hình mặt trăng từ hai hình tròn?
3. Thuộc tính nào quy định độ trong suốt của hình?
📌 Danh sách bình luận